Manyetit ve manganez gibi magnezyum kelimesi de antik Yunanistan’da bir bölge olan Magnezya (Bugünkü Türkiye’de Manisa) ve halkı Magnetler’den gelmektedir. Hekim ve terapistler tüm yaşayan organizmalar için en hayati minerallerden biri olan magnezyuma gerektiği kadar önem vermemişlerdir. Magnezyumun organizmamıza rahatlatıcı, anti-oksidan ve antienflamatuvar etkisi vardır, tabii ki sadece bunlarla sınırlı değil. Metabolik süreçler, hücre gelişimi ve çoğalması için kritik bir mineraldir, yaşamın bir çok yönünü etkileyen yüzlerce enzim sürecine dahil olur.
Magnezyum yalnızca sağlığı korumak için değil, aynı zamanda detoksifikasyon ve çok sayıda hastalığın tedavisi için de çok temel ve önemlidir.
Ne yazık ki, aynı zamanda magnezyum topraklarımızdaki en fazla tükenmiş minerallerden biridir. Hatta henüz 1900’lerin başlarında dahi Dünya’nın tarım yapılan bir çok yerinde topraktaki belli başlı mineral oranları çok düşük seviyelere inmiş bulunmaktaydı. Dolayısıyla mineraller açısından fakirleşmiş bir toprakta yetişen sebze ya da meyveden ne kadar çok yerseniz yiyin, metabolizmanıza girmesi gereken bir çok hayati mineral eksik kalacaktır.
Bazı besinler kalsiyum ve vitamin açısından işlemle zenginleştirilseler de, magnezyum genellikle ihmal edilen bir mineraldir. Bir çok araştırmaya göre günlük olarak gerekli görülen magnezyum miktarı gerçekte gereken miktarın çok altındadır. Buna ek olarak ağrı kesiciler, antibiyotikler, diüretikler (idrar söktürücüler), antidepresanlar gibi bir çok ilaç vücuttaki magnezyumu (ve başka mineralleri) eksiltmekte ve tedavi etmek amacıyla kullanıldıkları semptomları daha kötü hale getirmektedir.
Sonuç olarak toplumda ciddi bir magnezyum eksikliği problemi mevcuttur, ki bu da bir çok kronik hastalığın sebebi ya da destekçisi olmaktadır. Kısaca göz atarsak :
Anksiete ve panik atak : Magnezyum adreanal stres hormonunu kontrol altında tutar.
Astım: Hem histamin salınımı hem de bronş spazmı magnezyum eksikliğinde artış gösterir.
Kan pıhtıları : Magnezyum kan pıhtılarının önlenmesinde ve kanın -yan etkisiz bir şekilde- istenilen akışkanlıkta kalmasında önemli bir rol oynar (emboli ve felç riskinin düşürülmesinde).
Bağırsak Tembelliği : Magnezyum eksikliği bağırsağı yavaşlatır, kabızlık yaratır, ki bu da toksisiteye, kolitlere ve besleyicilerin kötü emilimine sebep olur.
Sistit (İdrar yolu enfeksiyonu) : İdrar kesesi spazmları magnezyum eksikliğinde artar.
Depresyon : Duygusal durumu yükselten serotonin magnezyumla ilişkilidir. Ayrıca magnezyum eksikliği çeken bir beyin allerjenlere ve yabancı maddelere karşı daha savunmasızdır ki bu bazı durumlarda akıl hastalığına benzer semptomlar ortaya çıkarabilir.
Detoksifikasyon : Magnezyum, toksik maddelerin ve ağır metallerin (örn. kurşun, alüminyum) vücuttan atılmasında kritik bir rol oynar.
Diyabet : Magnezyum insülin salınımını artırır, şeker metabolizmasının çalışmasını kolaylaştırır. Magnezyum olmadan insülin glükozu hücrelere taşıyamaz. Kanda biriken glükoz ve insülin çok çeşitli tipte doku hasarına sebep olur.
Kronik yorgunluk : Magnezyum eksikliği çeken bir çok hasta çoğunlukla bitkinlik ve yorgunluk çeker, çünkü çok sayıda enzim sistemi yetersiz çalışmaktadır. Magnezyum eksikliğinin erken belirtilerinden biri yorgunluktur.
Kalp Hastalıkları : Diğer bir çok kas gibi kalp de magnezyuma ihtiyaç duyar. Kalp hastası olan bir çok kişi de magnezyum eksikliği de yaygındır. Magnezyum tedavisi hastanelerde miyokard enfarktüsü ve kardiyak aritminin tedavisinde uygulanmaktadır. Magnezyum ayrıca göğüs ağrısı ve anjin tedavisinde kullanılmaktadır.
Yüksek Tansiyon : Yetersiz magnezyum sebebiyle damarlar spazma girebilir ve kolestrol artabilir, her iki durum da kan basıncı sornlarına yol açar.
Hipoglisemi: Magnezyum insülini kontrol altında tutar. Magnezyum eksikliğinde düşük kan şekeri akışı meydana gelir.
Insomnia (uykusuzluk) : Uyku düzenini sağlayan melatonin üretimi magnezyum eksikliğinde sekteye uğrar.
Böbrek Hastalığı : Magnezyum esksikliği, aterosklerotik böbrek yetmezliğine olumsuz katkıda bulunur. Magnezyum eksikliği anormal lipid seviyeleri yaratarak, özellikle böbrek nakli hastalarında kan şekeri seviyesi kontrolünü kötüleştirir.
Migren : Seratonin dengesi magnezyumla ilişkilidir. Seratonin eksikliği baş ağrıları ve depresyona sebep olur.
Muskuloskeletal (Kas ve iskeletle ilgili) rahatsızlıklar : Doku romatizması, fibromiyalji, kas spazmları, kronik boyun ve sırt ağrılarının sebebi magnezyum eksikliği olabilir ve tedavilerinde magnezyum desteği önemli rol oynar.
Sinir problemleri : Magnezyum, baş ağrısı, kas kasılmaları, mide spazmları, ayak, bacak krampları gibi tüm vücut boyunca ortaya çıkan çeşitli sinir çevresi rahatsızlıkların dindirilmesine yarar. Ayrıca magnezyum, bilinç blanıklığı ve vertigo gibi merkezi sinir sistemi hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
Obstetrik ve jinekolojik problemler : Magnezyum premenstrüel (regl öncesi) sendromu ve menstrual kramp ve acıları engeller, azaltır. Kısırlık tedavisinde önemlidir. Prematür kasılmaları, pre-eklamziyi (Gebelikte yüksek tansiyon ile birlikte idrarda normalin üstünde albümin cinsi protein görülmesi) ve eklamziyi (loğusalık dönemi rahatsızlığı) azaltır, dindirir. Hastanelerin gebelik koğuşlarında, hipertansiyonun düşürülmesi , Serebral palsi (doğum öncesinde, sırasında veya sonrasında merkezi sinir sisteminin hareket işlev alanlarının hasar görmesinden dolayı oluşan hastalık) ve ani bebek ölümü sendromu riskinin azaltılması için, magnezyum damar yoluyla verilir. Magnezyum desteği gebelik sırasında standart ve zorunlu olmalıdır.
Osteoporoz : Kalsiyum absorbsiyon artırmak için Kalsiyum ve D vitamini alımı, magnezyum dengesini ayarlamadan uygulanırsa, magnezyum eksikliği daha da artar ve bu kemik erimesine kadar giden etkileri tetikler, artırır.
Raynaud sendromu : Magnezyum, ağrı ve parmak uçlarında hissizlik yaratan spastik damarların rahatlamasını sağlar.
Diş Çürükleri : Magnezyum eksikliği tükürükte sağlıksız bir fosfor ve kalsiyum dengesi oluşturarak dişlere zarar verir.
Magnezyum eksikliğinin giderilmesi sadece örnek olarak bu sayılanların değil daha bir çok hastalığın semptmlarının azaltılmasında, giderilmesinde kimi zaman da önlenmesinde önemli rol oynar.
Magnezyum yetersizliğinin ölçülmesinde standart kan testleri faydasızdır, çünkü vücudumuzdaki toplam magnezyumun ancak %1 inden azı kanımızda bulunur. Ne yazık ki doktorların çoğu bu testi baz alırlar. Oysa magnezyum miktarı bazı özel testlerle hücre içerisinde ve dokularda ölçülmelidir. Ortalama bir insan için magnezyum eksikliğini teşhis etmenin en kolay yolu, en azından 2 ay gibi bir süre boyunca magnezyum takviyesi alıp bazı semptomların azalıp azalmadığını kontrol etmektir.
Alınması Gereken Takviye Miktarı
İdeal koşullar altında günlük kayıpları karşılamak için 300mg/gün magnezyum desteğine ihtiyaç duyarız. Eğer düşük ya da ortalama stres altındaysanız, fiziksel ya da psikolojik rahatsızlığınız, fiziksel yaralanmanız , atletik güç harcamanız varsa, magnezyum ihtiyacınız artar.
Ortalama düzgünlükte bir beslenme yaklaşık olarak 250 mg civarı magnezyum içerir. Bunun da ancak yarısı absorbe edilir. Dolayısıyla günlük magnezyum takviyesi günümüzde bir zorunluluktur. Aksi takdirde bu temel minerali sağlamak için vücut dokuları parçalanmaya başlar.
Peki Magnezyum Hangi Formda ve Ne Şekilde Alınabilir ?
Magnezyum takviyesinden faydalanabilmek için magnezyumu şelat şeklinde, yani amino asitlere bağlanmış şekilde almalıyız, bunlar : Magnezyum sitrat, magnezyum malat, magnezyum orotat, taurat ve magnezyum glisinattır. Magnezyum oksit kullanmayın çünkü bu form temelde bir müshildir. Tavsiye edilen miktar günde 6-8 mg/kg vücut ağırlıdır. Bununla birlikte ortalama bir yetişkin için günde 4 kez 200 mg daha iyi bir dozdur. Eğer bu doz ishale sebep olursa, bu etki ortadan kalkıncaya kadar 200mg’lık miktarlarda azaltın. Magnezyum takviye dozunuzu gün içerisine yayın çünkü bir seferde absorbe edebileceğimiz miktar sınırlıdır. Eğer zamanla magnezyum eksikliğinden kaynaklanan etkiler iyileşmeye başlarsa, günlük takviye dozajını azaltabilirsiniz.
Magnezyum şelatın baz formları bazı durum/şartlar için daha uygundur. Kalp rahatsızlıkları için en iyisi magnezyum taurattır. Magnezyum takviyesinde ishale yakın etki yaşayanlar için magnezyum taurat, glisinat ve orotat daha uygun olabilir, çünkü bunların daha az laksatif etkisi vardır. Kronik bitkinlik, ağrı, uykusuzluk ve fibromiyalji için en uygun form magnezyum malattır.
Magnezyum aç ya da tok karnına alınabilir ama en iyisi öğün aralarında almaktır çünkü absorbe edilmesi için mide asitleri gereklidir. Bir ana öğün sonrası mide asitleri mineral emilimi için daha az hazır olabilir. Magnezyum bir alkalindir ve antiasit olarak çalışabilir, sindirim için gerekli mide asitlerini nötralize edebilir, dolayısıyla hemen yemek öncesi alınması da pek doğru değildir.
Magnezyumun Yağ Şeklinde Cilde Uygulanması
Magnesim klorür magnezyum yağı yapmak için kullanılabilir. Bu şekilde kullanımda vücuda spreyle püskürtme ya da masajla ovma yapılarak tatbik edildiğinde, deri tarafından absorbe edilebilir. Magnezyum yağı şeklinde kullanım vücuttaki magnezyum biyo-yararlılığını artırır ve ayrıca yine oral yoldan magnezyum aldğında ishale yakın dışkı sorunu oluşan bazı kişiler için ideal takviye yöntemidir.
Bazı araştırmacılar -oral olarak almaları durumunda bu, ayları hatta bir seneyi bulabilecekken- %25 oranında magnezyum klorür konsantrasyonunda magnezyum yağı kullanan kişilerde magnezyum eksikliği sorununun bir kaç haftada çözüldüğünü ortaya koymuştur.
Her bir kol ve bacağınıza 6’şar kez magnezyum yağı püskürttüğünüzde yaklaşık olarak 400 mg magnezyum almış olursunuz (%25-35 li bir magnezyum klorür çözeltisi püskürtme başına yaklaşık 13-18 mg arası magnezyum içerir).
Magnezyumun Banyo Yoluyla Alınması
Magnezyum eksikliği daha yüksek düzeylerde hasta kişiler için gereken miktar sağlıklı kişilere göre daha fazladır. Genel olarak, eğer tüm vücudu kapsayan bir magnezyum banyosu yapacaksanız 55-60 gr (yalaşık ¼ bardak) magnezyum klorür kullanılabilir. Bazı kişiler daha yüksek bir magnezyum konsantrasyonunu tercih eder (100-200 gr arası) .
Küvet için olabildiğince az su kullanın, böylece 55-60 gr lık magnezyum klorür daha verimli bir konsantrasyn sağlayacaktır. Vücudunuzu ya da sadece ayaklarınızı 20-30 dk boyunca ılık-sıcak magnezyum banyosunda dinlendirin.
Magnezyum alımında banyo yöntemini tercih edecekseniz, ilk hafta her gün, ilk seferde düşük konsantrasyondan başlayarak ve gittikçe artırarak uygulamanız iyi bir çözümdür. Sonrasında 6-8 hafta veyada daha uzun süre boyunca, haftada 2-3 sefer uyugulama sıklığına geçebilirsiniz.
Epsom tuzu olarak da bilinen magnezyum sulfat da bir diğer harika alternatiftir, ancak böbrekler tarafından çok hızlı bir şekilde vücuttan atıldığı için gerekli miktarların vücut tarafından emilimi daha zordur. Epsom tuzu banyolarının etkileri uzun sürmeyeceği için magnezyum klorürle aynı sonuçları elde etmek için daha fazla miktarda magnezyum sülfat kullanmanız gerekir.
Ortalama bir kişi için yüksek dozlarda magnezyum alımının – arasıra rastlanan ishalimsi dışkılama dışında- bir yan etkisi yoktur. [Dikkat!] Bununla birlikte magnezyum terapisi, böbrek yetmezliği, Myasthenia Gravis (ağır kas zaafı hastalığı), yüksek ve patolojik yavaş kalp ritmi olan kişiler, mekanik barsak obstrüksiyonu durumlarında sınırlandırılmaktadır. Bu tür rahatsızlıklardan muzdarip kişilerin, konunun uzmanlarına danışarak bu tür magnezyum terapilerini uygulamaları gerekmektedir.
Orijinal Makale : http://www.health-matrix.net/2011/01/04/magnesium-the-spark-of-life/
Özetleyerek Türkçeye Çeviren: Taşdevri Diyeti Platformu
Bu belge: http://www.tddp.org/yasam-kivilcimi-magnezyum/
Okunabilecek diğer kaynaklar :
Carolyn Dean, M.D., N.D. The Magnesium Miracle. New York: Ballantine Books, 2007
Mark Sircus, Ac., O.M.D. Transdermal Magnesium Therapy. Arizona: Phaelos Books, 2007.